Dịch vụ ngân hàng bán lẻ (DVNHBL) có vai trò rất quan trọng đối với mỗi nền kinh tế cũng như đối với sự phát triển của kinh tế, xã hội. Cùng với series bài viết về dịch vụ ngân hàng thương mại, Hoa tiêu tri thức tiếp tục giới thiệu một số khía cạnh về vai trò của dịch vụ ngân hàng bán lẻ.

1. Đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội

* Giúp khơi thông các luồng vốn khác nhau, tập trung nguồn lực cho sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: NHTM huy động tập trung được nguồn vốn đáng kể từ nguồn tiền gửi tiết kiệm nhàn rỗi ổn định trong dân cư, cung ứng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp vừa và nhỏ đầu tư và sản xuất kinh doanh, tạo đà giúp toàn bộ nền kinh tế tăng trưởng.

* Giúp đẩy nhanh quá trình luân chuyển tiền tệ, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, tiết kiệm chi phí. Tiện ích của các DVNHBL thu hút khách hàng thực hiện thanh toán thông qua hệ thống ngân hàng hiện đại, đẩy nhanh quá trình thanh toán, tăng vòng quay vốn. Điều này giúp tăng cường lưu thông tiền tệ nhưng làm giảm lượng tiền mặt trong lưu thông, thúc đẩy TTKDTM, từ đó giảm các chi phí xã hội như in ấn, bảo quản, lưu thông, tiêu hủy, v.v…

* Là thước đo về sự phát triển của NHTM và của nền kinh tế ở mỗi quốc gia. Với những tiện ích thanh toán hiện đại, DVNHBL góp phần thúc đẩy TTKDTM, trực tiếp làm biến đổi từ nền kinh tế tiền mặt sang nền kinh tế phi tiền mặt.

* Hỗ trợ các ngành nghề khác phát triển. Là trung gian tài chính giữa các luồng vốn, giữa các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp,…NHTM tác động mạnh đến hoạt động của mọi ngành nghề khác trong nền kinh tế. NHTM phát triển thì các ngành khác mới có điều kiện tốt về vốn, về phương tiện thanh toán để mở rộng.

* Làm tăng thu nhập, đẩy mạnh tiêu dùng, cải thiện đời sống an sinh xã hội. Khi NHTM giúp khơi thông các luồng vốn, giúp các ngành nghề phát triển sản xuất và kinh doanh. Kinh tế tăng trưởng tốt, doanh nghiệp các ngành cần mở rộng sản xuất kinh doanh sẽ tạo thêm công ăn việc làm, tạo ra thu nhập để có thể tiêu dùng và tích lũy nhiều hơn, từ đó cải thiện đời sống xã hội.

* Góp phần làm tăng nguồn dự trữ ngoại tệ quốc gia, cải thiện cán cân thanh toán. Thông qua các dịch vụ thanh toán quốc tế như chuyển tiền quốc tế, nhờ thu quốc tế hoặc dịch vụ chuyển tiền kiều hối v.v…, DVNHBL giúp nhà nước thu được nguồn ngoại tệ đáng kể, tăng nguồn thu dự trữ ngoại tệ, cải thiện cán cân thanh toán, từ đó góp phần phát triển nền kinh tế, góp phần CNH, HĐH đất nước.

Hỗ trợ Chính phủ và NHNN điều hành các chính sách vĩ mô: Thông qua giao dịch trên tài khoản, Chính phủ nắm rõ và kiểm soát được tình hình nộp thuế, nắm rõ và kiểm soát nội lực trong dân cư và trong tổng thể nền kinh tế, từ đó NHNN sẽ đưa ra các chính sách vĩ mô để kiểm soát và phát triển kinh tế.

2. Thỏa mãn nhu cầu rất đa dạng của các phân khúc khách hàng trên thị trường dịch vụ ngân hàng bán lẻ

* Giúp các thành phần kinh tế tiếp cận nguồn tín dụng với lãi suất hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi trong đầu tư và tiêu dùng. Các gói tín dụng bán lẻ cung cấp cho khách hàng nguồn tài chính để đầu tư mới hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh. Các gói tín dụng tiêu dùng cung cấp dịch vụ ứng tiền cho các cá nhân thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng của mình rồi hoàn trả trong tương lai (mua trước trả sau). Các gói tín dụng bán lẻ này đều có lãi suất hợp lý, thời gian hoàn trả tối đa được định sẵn giúp các khách hàng chủ động trong các kế hoạch chi tiêu của mình.

* Hạn chế rủi ro, đảm bảo an toàn cho tài sản và cho các giao dịch tài chính: Dịch vụ cất giữ tài sản sẽ giúp khách hàng cất trữ tiền, tài sản, giấy tờ có giá, những giấy tờ hoặc đồ vật quan trọng nhằm giảm thiểu rủi ro như cướp giật, mất cắp, cháy nổ, V.V…. Thanh toán hàng hóa dịch vụ không dùng tiền mặt qua NHTM dưới hình thức chuyển khoản, ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi hay các phương thức thanh toán điện tử sẽ giúp khách hàng tránh được những rủi ro như mang tiền đi thanh toán trực tiếp.

* Tạo thêm kênh sinh lời an toàn và on định cho khách hàng: Các dịch vụ tiết kiệm tuy lãi suất có thể không cao như đầu tư, nhưng phù hợp với khoản tiết kiệm cá nhân nhỏ lẻ. Đặc biệt, trong thời kỳ kinh tế khủng hoảng, hạn chế đầu tư thì tiết kiệm ngân hàng chính là kênh sinh lời (dù không cao) an toàn và ổn định.

* Cung cấp cho khách hàng những dịch vụ tiện ích, nhanh chóng và hiệu quả: Mọi khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế đều có thể dễ dàng tiếp cận được với NHTM mọi lúc mọi nơi thông qua DVNHHĐ (qua internet, mobile,..) để kịp thời thực hiện các giao dịch thanh toán hàng hóa dịch vụ … một cách nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, an toàn và chính xác.

3. Giúp NHTM mở rộng kinh doanh, phân tán rủi ro, tăng nguồn vốn và nguồn thu cho NHTM

Phát triển DVNHBL giúp NHTM mở rộng quy mô kinh doanh qua quá trình đa dạng hóa và gia tăng tiện ích của các sản phẩm và phát triển cơ sở hạ tầng: Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của một lực lượng hùng hậu khách hàng bán lẻ, đáp ứng nhu cầu mua bán chéo sản phẩm với các cá nhân và doanh nghiệp, NHTM cần phải gia tăng tiện ích sản phẩm, đa dạng hóa các loại hình sản phẩm DVNHBL, hiện đại hóa trang thiết bị, đa dạng hóa kênh phân phối, mở rộng mạng lưới giao dịch, từ đó mở rộng quy mô doanh và phát triển sản phẩm.

* Phát triển DVNHBL giúp NHTM phân tán được rủi ro, giúp nguồn thu ổn định: Là trung gian tài chính, các NHTM phải chịu rất nhiều ảnh hưởng từ mọi yếu tố của nền kinh tế một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Với đặc trưng số lượng giao dịch lớn, giá trị mỗi giao dịch nhỏ, DVNHBL sẽ giúp NHTM phân tán mức độ rủi ro ra rất nhiều khách hàng nhỏ lẻ. Mỗi biến động của một hoặc một nhóm khách hàng không ảnh hưởng nhiều đến ngân hàng. Công nghệ số hóa với các chương trình xử lý dữ liệu trực tuyến và phương thức quản lý tập trung, giúp giảm thiểu các rủi ro tác nghiệp, tăng khả năng bảo mật thông tin.

* Phát triển DVNHBL giúp NHTM tăng doanh thu và lợi nhuận. Doanh thu của NHTM tăng lên do nhận được các khoản phí từ việc cung ứng các DVNHBL. Các loại phí thu được gồm: các loại phí duy trì và quản lý tài khoản ngân hàng; các loại phí cho dịch vụ thanh toán; phí chuyển tiền; phí sử dụng NHĐT; phí bảo lãnh, phí trả lương qua tài khoản, phí quản lý thẻ thanh toán .V.V…VỚĨ khoản thu từ phí DVNHBL, phần doanh thu tăng thêm này khá ổn định, đồng thời giúp các hoạt động kinh doanh khác của NHTM sinh lời một cách gián tiếp.

* Phát triển DVNHBL giúp NHTM nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và nâng cao vị thế và thương hiệu: Thị trường tài chính ngày càng có sự cạnh tranh gay gắt khốc liệt, các NHTM, các TCTD và cả các tổ chức phi tín dụng cũng không ngừng đưa ra những sản phẩm dịch vụ mang tính cạnh tranh cao. Khi NHTM phát triển DVNHBL cần không ngừng hiện đại hóa công nghệ, gia tăng số lượng và nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ. Điều này đồng nghĩa với việc nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút được nhiều khách hàng, mở rộng thị phần, nâng cao uy tín và vị thế của ngân hàng, nghĩa là tăng giá trị thương hiệu.

Tham khảo

Nguyễn Thu Giang (2017). Phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại NHTMCP Ngoại thương Việt Nam trong điều kiện cạnh tranh tự do giữa các NHTM ở Việt Nam hiện nay.